Din Anlayışındaki Farklılıkların Nedenleri

         1-İnsanın Yapısı

            Allah, insanları farklı yapı ve karakterde yaratmıştır. İnsan yüzünün görüntüsü, sesinin tonu ve parmak iziyle olduğu gibi düşünce biçimiyle, yetenekleriyle, zevkleriyle, olaylara bakışı ile de başkalarından ayrılır.

            Gündelik hayatta farklı yorumlar yapmaya neden olan insanın yapısı, dini konularda da etkisini göstermiştir. Örneğin abdest alırken buruna üç defa su alınması emri vardır. Kimileri üç defa arka arkaya burna su aldıktan sonra sümkürür burnunu temizler kimileri ise bir kere burna su verdikten sonra bu işi yapar, üç kere tekrarlanmış olur. Bu insanların yaptıkları değişik yorumlardan, farklı anlayışlarından ortaya çıkmıştır.

            Dinin kaynağı Kur’an-ı Kerim ve onun yorumu olan Hz. Muhammed’in yaşayış ve uygulamaları olduğu halde insanların anlayış düzeyi ve bilgi birikimlerinin farklılığı din konusunda farklı anlayışların ortaya çıkmasına sebebiyet vermektedir.

            2- Siyaset

         İnsanın olduğu yerde siyasetin de olması kaçınılmazdır. Nasıl ki insanların duygu, düşünce ve kişilikleri farklı ise siyasi görüşleri de farklıdır. İnsanların dini anlayışlarının şekillenmesinde siyasi görüşlerin de etkisi vardır.

            Bazı insanlar siyasi görüşlerini meşrulaştırmak için dini kullanabilirler. İşte bu insanların din anlayışlarının sağlıklı olduğu söylenemez.

            Tarihin çeşitli dönmelerinde siyasi görüşlerini başkalarına kabul ettirmek amacı taşıyan bazı insanlar gruplar oluşturmuş ve böylece daha kolay hareket etme olanağı bulmuşlardır. Bu gruplar fikirlerinin doğru olduğunu ispatlamak için zaman zaman ayet ve hadisleri delil olarak kullanmışlardır. Ayet ve hadisleri yorumlarken de büyük ölçüde kendi siyasi görüşlerinin etkisinde kalmışlardır. Böylece din anlayışı üzerinde siyaset etkili olmuştur.

            Dini siyasete alet edip kendi çıkarları doğrultusunda kullanmaya çalışan kişi ve gruplar her zaman olabilir. Bunlara karşı dikkatli olmak, din ile siyasetin farklı alanlar olduğu bilmek herkesin görevidir. 

         3- Ortam ve Kültür

         Aynı dine inandıkları halde değişik coğrafi bölgelerde yaşayan milletler arasında ortam ve kültürün etkisiyle birçok farklılık oluşmuştur. Bu ulusların kültürü çeşitli dini alanlara yansımıştır. Örneğin; Müslüman toplumlarda dini bir vecibe örtünme emrinin uygulanması farklı şekillerde tezahür eder . Her toplum kendi kültürüne ve coğrafi şartlarına göre bir giyim tarzı benimsemiştir.

            Yine yaşanan ortamda din anlayışında farklılığa neden olmuştur örneğin genelde sulak yerlerde mensuplarının bulunduğu Hanefi mezhebine göre kan abdesti bozar. Kurak yerlerde yaşayanların mensubu olduğu Şafii mezhebine göreyse kanın abdesti bozması için çok büyük miktarda akmış olması gerekir.( çizme kadar).

            İnsanın dinin buyruklarını değerlendirirken içinde bulunduğu ortamın kültüründen etkilenmemesi mümkün değildir. Çünkü din kültürle iç içedir. Bu nedenle farklı kültürlere sahip insanlar dini farklı yorumlamışlar bu da farklı din anlayışlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur.

         4- Ekonomi

         İnsanların dine bakışını etkileyen en önemli etkenlerden biri de ekonomidir. İnsanın sahip olduğu ekonomik olanaklar eğitim düzeyini etkiler. Ekonomik olanakları iyi olan insanların hem eğitimleri, hem de basın yayın ve iletişim araçlarından yararlanma olanakları fazladır. Bu olanaklar o kişinin dinsel konularda daha geniş ve yansız bilgi edinmesine katkı sağlar. Bu olanaklara sahip olmayanlarsa dini bilgileri kaynağından öğrenmedikleri gibi birçok yanlış bilgi doğrultusunda dini anlama ve yaşamaya çalışırlar. Bu durum insanları aynı din üzerinde farklı düşüncelere sahip olmaya yöneltir.